Özellikle Uzakdoğu-Avrupa hattında navlun fiyatlarının
pandemi döneminde sert bir şekilde yükseldiği belirtilmektedir.
Bunun nedenleri arasında Pandemi nedeniyle tedarik zincirinin ve gümrük süreçlerinin yavaşlaması,
Konteyner ve gemi arzının azalması, Çin’in piyasaya geri dönmesi ile arz sıkıntısının artması,
Pandemi nedeniyle gemilerin ve konteynerlerin uğrak yaptığı ülkeden geç dönmesi,
Konteyner maliyetlerinin artması ve İkinci dalga kısıtlamaları nedeniyle
ABD ve İngiltere limanlarında yoğunluk oluşması bulunmaktadır.
Financial Times’ın güncel haberine göre Asya’dan Kuzey Avrupa’ya 40 ft’lik bir konteyner
sevkiyatının maliyeti Kasım ayından önce 2 bin dolar iken, Kasım ayından
sonra 9 bin dolara kadar çıkmış bulunmaktadır.
Çin-Türkiye hattında ise yılın ikinci çeyrek döneminde 2 bin dolar seviyelerinde
seyreden navlun maliyetleri, üçüncü çeyrekte 3 bin dolarları, son çeyrekte ise 6 bin – 8 bin dolar
seviyelerini görmüştür. 2021 yılı Ocak ayının ortasında Çin-Türkiye navlunları
ortalama olarak 8 bin – 10 bin dolar seviyelerinde seyretmektedir.
Asya’dan Avrupa’ya navlun maliyetlerindeki artış hazırgiyim sektörümüzün
Avrupa’ya ihracatı için rekabet avantajı olsa da, sektörün Uzakdoğu Asya’dan hammadde
tedarikinin de maliyetini artırıp tedarik zincirini sıkıntıya sokmaktadır.
Sorunun en önemli kaynağının pandemi nedeniyle ticaret trafiğinin düşmesi olduğu belirtilmektedir.
Türkiye'nin ithalatı düştüğü için ülkemize gemi trafiği oldukça azaldı.
Sorunun, Şubat ayı sonuna kadar devam edebileceği belirtilmektedir.
Analistler, konteyner sıkıntısının kısa vadede çözülemeyeceğini, ancak orta vadede
çeşitli ticaret yolları arasında yeniden ayrışmaya başlayabileceğini söylüyor.
Bu nedenle, yukarı doğru fiyat baskısının devam etmesini muhtemel olarak değerlendiriyor.
Gemi kira piyasasının son 3-4 aydır aşırı yoğun olduğunu ifade eden uzmanlar,
kısa zamanda gelen ilave tonaj talebi yüzünden boşta gemi kalmadığını ve gemi kiralarının
beklenmedik oranlarda arttığını söylüyor. Uzmanlar “Kiracıların kısa sürede yükselen
bu kiralarla 12-18 aylar gibi uzun dönemli kiralama yapmaları, 2021 yılında da dünya
ticaretinde hareketliliğin çok olacağını ve yüksek navlunların bir süre daha devam edeceğini gösteriyor” diyor.