Bangladeş, AB ile STA imzalamayı hedefliyor

Bangladeş, önümüzdeki kasım ayında En Az Gelişmiş Ülke (EAGÜ) statüsünden çıktıktan sonra AB pazarına gümrüksüz erişimini korumak amacıyla Avrupa Birliği ile serbest ticaret anlaşması yapmak üzere bir fizibilite çalışması başlatmaya hazırlanıyor. Süreci ilerletmek için önümüzdeki ay çeşitli bakanlık, daire ve kurumlardan temsilcilerin katkı sağlayacağı bakanlıklar arası bir toplantı planlanıyor.

Bangladeş'in ihracatının %60'ından fazlası, yani yıllık yaklaşık 25 milyar ABD doları, şu anda AB'ye gidiyor. Gümrüksüz erişim mevcut olsa da, bu imtiyaz yalnızca üç yıl, yani 2029'a kadar uzatıldı. Bu tarihten sonra, Serbest Ticaret Anlaşması (STA) veya GSP Plus programından yararlanmayan ürünler yaklaşık %12 oranında gümrük vergisiyle karşı karşıya kalacak.

AB'nin Genelleştirilmiş Tercihler Programı Plus'a (GSP Plus) hak kazanabilmek için, bir ülkenin 32 uluslararası sözleşmeyi onaylaması gerekmekte. İyi yönetişim, insan hakları, işçi hakları ve çevre korumayı kapsayan dört temel alan en katı kriterleri sunmaktadır. Bangladeş bu sözleşmelerin çoğunu imzalamış olsa da, dört ila beş koşulun yerine getirilmesi hâlâ zorludur. Bu bağlamda, bir STA ülke için daha avantajlı olabilir.

Bununla birlikte, GSP Plus ile bile, Bangladeş'in ihracatının omurgasını oluşturan hazır giyim sektörü tam fayda sağlayamayabilir. AB'nin koruma maddesi, pazar payı %6'yı aşan sektörler için GSP avantajlarını sınırlandırmaktadır. Bangladeş'in hazır giyim sektörü halihazırda ihracat pazarının %21'inden fazlasını oluşturmaktadır ve bu durum, söz konusu sektörün GSP Plus kazanımlarını kısıtlayabilir.